Portugal

Ik ontving het boek Pereira Maintains van Antonio Tabucchi via de Early Reviewers service van Library Thing en dat was een aangename verrassing.

Het verhaal speelt zich af in Portugal, in de zomer van 1938. Portugal zucht onder een dictatoriaal regime en in Spanje zijn er gevechten tussen de republikeinen en monarchisten.

In deze roerige tijd bekommert Dr. Pereira zich vooral om het vullen de van de cultuurpagina van zijn avondkrant, de Lisboa. Politiek, daar bemoeit hij zich niet mee.

Hij trekt een medewerker aan om necrologieën te schrijven van beroemde schrijvers uit die tijd. Mocht er één overlijden, dan heeft de Lisboa het bericht al op de plank. Deze Rossi schrijft wel wat, maar het is allemaal niet geschikt voor publicatie. Rossi komt wel met een vriendin aan, Marta, en later met een neef. Ze blijken zich bezig te houden met het rekruteren van vrijwilligers voor de Spaanse Burgeroorlog.

Pereira wordt om geld gevraagd en hij geeft het ze. Hij weet nog niet goed waarom, maar hij begint wel na te denken. Over zijn leven, over de dood, over zijn werk en zijn gezondheid. Hij praat erover met de foto van zijn overleden vrouw. Hij vertrekt ook naar een kliniek voor zijn gezondheid en heeft gesprekken met zijn arts, Dr Cardoso. Hij is geïntrigeerd door de opvatting dat een mens meerdere persoonlijkheden heeft, en dat de dominante persoonlijkheid opzij kan worden gezet door een andere:

He pondered on the week he had spent at the thalassotherapeutic clinic at Parede, on his conversations with Dr Cardoso, on his own loneliness. And when Dr Cardoso passed through the door and disappeared into the street he felt alone, really and truly alone, and it dawned on him that when one is really and truly alone, that is the moment to come to terms with the ruling ego striving to assert itself over one’s cohorts of souls. But in spite of this thought he did not feel reassured. On the contrary he felt this deep yearning, for exactly what he cannot presume to say, but it was a profound yearning for a life that was past and for one in the future, Pereira maintains.

Hier ligt de sleutel tot het verhaal. Hij ziet mensen druk in de weer voor hun idealen, hij is druk met de cultuurpagina. Dat wringt. Hij is tenslotte journalist maar heeft te maken met het regime. Hij hoort van alles maar kan niet publiceren wat hij wil, hij heeft te maken met repressie en censuur. Moet hij nu niet een andere persoonlijkheid boven laten komen die hier een daad stelt?

Of dat gebeurt leze men vooral zelf. Het boek heeft mij erg positief verrast. Het is nog geen 200 pagina’s dik maar het is een samengebald boek met grote thema’s als moed, trouw, verraad, liefde en corruptie. Ook de verteltrant is prettig. Ik was aanvankelijk verbaasd over de wat vreemde titel, maar het fragment geeft aan waar de titel vandaan komt. Het verhaal wordt verteld als een soort getuigenis, en het “Pereira maintains” komt door het hele boek voor. Ook de zijstapjes naar herinneringen en dromen van Pereira komen terug, om vervolgens afgekapt te worden door de verteller omdat deze volgens hem niet bijdragen aan dit verhaal.

Pereira is een mooi karakter. Een dikke, vermoeide en met zijn gezondheid kwakkelende redacteur die twijfelt of hij een daad moet stellen. Rossi en zijn vriendin Marta blijven wat aan de oppervlakte maar het tijdsbeeld, de sfeer en overpeinzingen van de hoofdpersoon maken het goed. O ja, mooie cover ook. Zo wil ik ze wel vaker van Library Thing ontvangen.