Suiker

Ik ben dol op kijkjes in het verleden. Dat kan via een geschiedenisboek, maar het is veel beter om geschiedenis in je handen te hebben.

Door wonderlijke wegen ben ik in het bezit gekomen van een deel van het Archief voor de Java Suikerindustrie uit de periode 1893 t/m 1897, alsmede het complete verslag van het Suikercongres, gehouden te Semarang van 3 tot 10 februari 1889. Je kan er maar om verlegen zitten.

Nu doe ik nog geen schep suiker in de koffie, dus ik heb me wel zitten afvragen wat ik moet met deze onverwachte schat. Uiteraard heb ik alles door zitten bladeren in de ijdele hoop een vergeten Multatuli-brief te vinden, maar afgezien van wat onleesbare krabbels in de verslagen door wie dan ook; niets van dat al.

Wat staat er wel in? Vooral veel tekst en statistieken. Prachtige verhandelingen over suiker- en alcoholvoering door organismen in verband met de verwerking der naproducten in de rietsuikerfabrieken, overzichten van het verloop der importatieplannen van vreemde rietsoorten op een eiland buiten Java, proefnemingen ter bepaling van het verbruik van irrigatiewater voor de suikerrietaanplant, neerslagmetingen in geheel Java, modelcontracten voor de verhuur van sawa’s door inlanders aan niet-inlanders en ga zo maar door.

Maar ook prachtige illustraties van ongediertes, dwarsdoorsnedes van aanplant, modellen en tekeningen van sappersen, suikkerrietfabrieken en ga zo maar door. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat droge tekst en nog drogere grafieken en tabellen veruit in de meerderheid zijn, maar die spaarzame verluchtigingen maken toch dat ik al die delen met plezier heb doorgebladerd.

Het verslag van het Suikkerrietcongres bevat de letterlijke weergave van de gesproken bijdragen van de deelnemers, inclusief de momenten van applaus. Er wordt zelfs onderscheid gemaakt tussen applaus en daverend applaus of luide bijvalsbetuigingen. Leuk om door te lezen,  maar hier hoor je echt de stemmen uit een voorbije tijd spreken en dat vind ik eindeloos fascinerend.

Nogmaals, ik weet niet echt wat ik er mee moet, maar je houdt van boeken of niet. De suikerindustrie in Nederland heeft onbegrijpelijkerwijs geen belangstelling. Voorlopig bewaar ik het als een stuk tastbaar verleden van de Nederlandse geschiedenis, weggooien kan ik niet. Onderstaand een aantal afbeeldingen en tekst uit het archief, gewoon, voor leuk.