Galg

Ik kwam dit boek tegen op Twitter en mijn liefde voor geschiedenis en doodgewone nieuwsgierigheid deden mij besluiten om Women and the Gallows van Naomi Clifford te kopen. Het is een boek over de doodstraf in de periode 1797-1837, maar vooral over de vrouwen die ter dood werden veroordeeld.  Het zijn persoonlijke portretten die veel weergeven over de omstandigheden waartoe zij tot hun daad kwamen, waarvoor zij uiteindelijk aan de galg belandden.

Het boek telt rum 200 pagina’s en is verdeeld in drie delen. Een deel over vrouwen die veroordeeld werden voor misdaden ten opzichte van een persoon (in de regel moord), een deel voor misdaden ten opzichte van bezit (valsemunterij, diefstal, fraude) en een chronologisch overzicht van alle bekende verhalen over de vrouwen die de doodstraf hebben gekregen in de beschreven periode.

Het boek maakt al snel duidelijk dat de straffen in onze ogen streng waren. Fraude, het stelen van een schaap, het in brand steken van een hooiberg, het waren redenen om de doodstraf toe te kennen. Daar werd later anders tegenaan gekeken en het boek bevat een tijdlijn over de ontwikkeling van de vergrijpen en de strafmaat. Boeiende materie, maar wat mij het meest aansprak en waarom ik het boek wilde lezen, zijn de persoonlijke verhalen. Zonder uitzondering schrijnend, het maakt veel duidelijk over hoe men leefde in die tijd.

Zo werd Esther Hibner, 61 jaar, tot de galg veroordeeld vanwege de dood van de 10-jarige leerlinge Frances Colpits. Ze moest werken onder loodzware omstandigheden;

…the apprentices were given little to eat. That winter was especially cold but the apprentices, who slept…on the floor of the workshop, were protected only with a thin blanket…They were woken at two or three in the morning and worked until ten or eleven at night…For not working fast enough…the Hibners…beat Frances with a rod, cane or slipper, or knocked her to the floor with their fists.

Er staan verhalen in over moeders die hun pasgeboren baby’s ter dood brachten. Daar stond ook de doodstraf op, maar rechters waren niet altijd even meedogenloos. Vaak werd driftig gezocht naar redenen om de vrouw vrij te spreken, zoals de “benefit of linen defence”. Het in huis hebben of zelfs maar de vraag om babylinnen te lenen zou aangeven dat een vrouw voor haar kind had willen zorgen en dus vrijgesproken kon worden. Een vrouw kon uitstel van executie proberen te verkrijgen “by pleading her belly”, ofwel aangeven dat ze zwanger is. Er volgt dan wel een onderzoek door een aantal dames maar indien zwanger, dan mocht het kind ter wereld komen.

Het verhaal van Eliza Ross is er ook één. Zij was een ‘burker’, vernoemd naar William Burke, die mensen vermoordde om hun lichaam te verkopen aan chirurgen die het gebruikten voor ontledingen. Hoe wrang dat het lichaam van Eliza datzelfde doel diende na haar dood. William Clift, die haar ontleedde, tekende haar toen ze op zijn tafel lag (zie de tekening hieronder).

Fraude, valsheid in geschrifte en valsemunterij waren ook redenen om gehangen te worden. Charlotte Newman werd veroordeeld en zij schreef een bewogen brief aan de Bank of England (die geen formeel pardon kon geven maar het hielp wel in de praktijk). Die brief ligt nog steeds in hun archieven:

…Let Mercy be blended with justice. It is yet in your power to save the life of an unhappy sufferer which I most earnestly implore of you. How sweet will be the hours of reflection when you can rest upon your pillow and commune with God & yourself that life which if taken from one God’s creatures you have not power to give. A few days, nay hours, will determine this awful event.

Haar verzoek werd afgewezen en ze moest de kar op naar de galg. Ook dat wordt in veel gevallen beschreven uit ooggetuigenverklaringen. Vrouwen die schijnbaar onbewogen hun lot tegemoet treden, vrouwen die hun zinnen verliezen, een touw dat breekt waardoor er een uur uitstel volgt, het boek biedt een fascinerende inkijk in het leven van  “the unfortunate wretches before they were being launched into eternity“.

Eliza Ross, getekend door William Clift