Ik ben Pelgrim

Ik ben Pelgrim is de debuutroman van Terry Hayes en het is een spionagethriller van ruim 730 pagina’s. Hoewel het een debuutroman is, is Hayes niet helemaal onbekend met het schrijven want hij is tevens journalist en heeft meegeschreven aan verschillende filmscenario’s, waaronder die van de bekende Mad Max-films.

Dat laatste is in dit boek wel terug te vinden. Ik lees weinig spionagethrillers, maar met dit boek waan je je in een prima actiefilm. Die film begint in een obscuur hotelletje in New York, waar een vermoorde vrouw wordt aangetroffen. De ik-figuur die Scott Murdoch heet, of Brodie Wilson, of Pelgrim, wordt er om een bepaalde reden bijgehaald omdat de moord wat al te professioneel lijkt. Die lijkt uitgevoerd zoals Pelgrim het in zijn geprezen boek over forensisch onderzoek heeft beschreven.

Een andere verhaallijn begint met de onthoofding van een man in Saoedie-Arabië. Zijn zoon is hiervan getuige en moet met zijn moeder en zussen vluchten naar Bahrein. Hij wordt een devoot moslim, sluit zich aan bij de Moslim-broederschap en komt zo in Afghanistan terecht. Dat is niet zijn eindstation, hij gaat naar Beiroet om er medicijnen te studeren en wordt arts. Hij wordt bekend als de Saraceen.

Langzaamaan wordt duidelijk wat de Saraceen wil en dat maakt het meteen een actueel en verontrustend boek. De aanslagen in de Twin Towers zijn al achter de rug, maar de Saraceen gaat voor de overtreffende trap;

Toen hij naar het scherm van zijn elektronenmicroscoop keek, kon hij nauwelijks geloven wat hij zag. Zijn hart bonkte en het zweet liep langs de binnenkant van zijn pak toen hij het resultaat nog drie keer controleerde…Hij twijfelde er niet aan dat het een voor terroristische doeleinden ontwikkeld pathogeen was – een massavernietigingswapen zonder weerga.

Hij heeft iets gevonden wat erg slecht nieuws is voor de Verenigde Staten en gaat dat eerst uitproberen. Hier maakt hij een foutje en daardoor wordt Pelgrim teruggeroepen naar actieve dienst. Hij moet naar Turkije om in Bodrum een telefooncel te gaan zoeken om zo de Saraceen op te sporen, want inmiddels hebben de inlichtingendiensten uitgevogeld wat er aan zit te komen. Als dat uitkomt zal dat tot massale paniek leiden en of Pelgrim dat maar wil voorkomen.

Als dekmantel om in Turkije aan de slag te gaan gebruikt Pelgrim de dood van een steenrijke Amerikaan in Bodrum. Dat wordt daar afgedaan als een ongeluk, maar daar denkt Pelgrim iets anders over. Ondertussen is het zoeken naar een speld in een hooiberg om het net te sluiten rond de Saraceen.

De auteur getroost zich de moeite om zijn hoofdpersonen achtergrond mee te geven en dat is wel zo prettig. We gaan wel eens heen en weer in de tijd om in het verleden van wat mensen te duiken, maar je raakt de draad nooit kwijt en het voegt wel degelijk wat toe. Hayes laat bepaalde beelden uit het verleden later weer terugkomen en dat werkt best goed, zoals het beeld dat hem niet loslaat van de vrouw met het kind dat onder de poort van een concentratiekamp doorloopt.

De auteur lijkt zich aardig verdiept te hebben in de werking van de inlichtingendiensten want je raakt benieuwd of het allemaal echt zo werkt. De vondst waarmee hij wil bewijzen dat de rijke Amerikaan vermoord is door een onbekende aanwezige en waarvoor hij de experts van het Uffizi Museum in Florence nodig heeft is prachtig gevonden.

Wat hij wel beklemmend duidelijk maakt is dat het scenario dat geschetst wordt, een intelligente ‘lone wolf’ die een hoop kwaad wil aanrichten helemaal niet denkbeeldig is en dat je je kan afvragen of privacy of inlichtingenwerk zwaarder moet wegen. In dit boek laten de diensten zich weinig gelegen liggen aan privacy in ieder geval, de Saraceen moet en zal gevonden worden of de gevolgen zijn niet te overzien. Een viroloog waar Pelgrim informatie gaat halen verwoordt het als volgt;

‘Ik ben oud en moe, maar het zal gebeuren, en het zal gebeuren op de manier die ik zojuist heb geschetst. De schrijver Robert Louis Stevenson heeft ooit gezegd: “Vroeg of laat moeten we allemaal zitten aan het banket van de consequenties.” Hij had gelijk, dus ik zou zeggen: trek je stoel bij en prik een vorkje mee. Er komt een moment dat we er niet meer omheen kunnen.’

Geen mooie, wel een realistische boodschap. Het is een dik boek maar een behoorlijke page-turner. De hoofdstukken zijn niet te lang en het verhaal is met vaart geschreven. Er komen best een paar toevalligheden voor in het boek maar het stoorde mij niet, ik heb mij er mee vermaakt.

Vertaling: Henk Popken